COMARC/A | jun | 2021 |
Polje sadrži predmetnu pristupnu tačku u obliku tematske predmetne oznake.
Potpolja x, y i z opisana su u poglavlju Potpodele, a potpolje 9 u poglavlju Kontrolna potpolja.
Kod označava predmetnu kategoriju.
a | akteri Pojmovi koji predstavljaju uzročnike, učesnike, predstavnike ili izvođače neke akcije (individualne ili kolektivne): demografske grupe, organizacije i organizmi. |
b | akcije Pojmovi za različite vrste funkcionisanja: aktivnosti, discipline i procesi. |
c | stvari Pojmovi koji se odnose na opipljive ili apstraktne entitete: oblici, objekti, predmeti, prostor, supstance i nematerijalna sredstva. |
d | vreme Pojmovi koji su povezani s hronologijom: periodi i ostali hronološki pojmovi. |
Kod označava predmetnu potkategoriju.
a1 | demografske grupe Grupe osoba, koje ne pripadaju nijednoj organizaciji, i pojedinci kao deo grupe koja je određena na osnovu specifične karakteristike, kao što je ponašanje, aktivnost ili stanje (pravno, radno, društveno, fizičko i mentalno stanje, civilni status, srodstvo, pol, starost, geografska i nacionalna pripadnost). Primeri: Geolozi, Nezaposleni, Neoženjeni muškarac, Slovenke. |
a2 | organizacije Zajednice ljudi sa određenim zajedničkim ciljem, bez obzira na to kako i zbog čega su organizovane. Organizacije u različitim sektorima delatnosti, javne ustanove i delovi organizacija. Primeri: Zdravstvene ustanove, Kulturna društva, Muzeji, Sudovi. Izuzeci: Grupe ljudi, koje nisu organizovane, svrstavamo u "a1"; organizacije, kod kojih je važnija fizička struktura (npr. fabrike) i ne organizacioni aspekt (npr. kod biblioteka), svrstavamo u "c2"; same ekonomske delatnosti (npr. prehrambena industrija), a ne organizacije, koje su kolektivni akteri u toj delatnosti (npr. kod prehrambenih preduzeća), svrstavamo u "b1". |
a3 | organizmi Živi organizmi (mikroorganizmi, biljke, životinje, ljudi), njihovi anatomski delovi i grupe organizama. Primeri: Fosili, Trešnja (biljka), Divlji kanarinac, Neandertalci, Rameni zglob, Lovački psi, Kolonije (životinje). Izuzeci: Grupe ljudi svrstavamo u "a1"; biljne zajednice u prostoru (šume i sl.) svrstavamo u "c4"; osnovne hemijske sastojke svrstavamo u "c5". |
b1 | aktivnosti Akcije koje obavlja jasno definisan direktni akter. To su prevashodno pojmovi iz različitih disciplina, odnosno oblasti: umetnosti i književnosti, nauke i tehnike, ekonomije, prava, istorije, društva, vojske, politike, vere, informacione nauke, seksualnosti, sporta i rekreacije, uprizorenih aktivnosti, misaonih aktivnosti i dr. Tu spadaju i opšti pojmovi, kao što je akcija, upotreba i sl. Primeri: Muzika, Tehnološke inovacije, Veganstvo, Katalogizacija, Olimpijske igre, Tenis, Bitka kod Akcijuma (Rim, 31. pre nove ere). Izuzeci: Akcije, koje nemaju direktnog aktera i nastaju usled nekog uzroka (prirodnog, društvenog itd.) svrstavamo u "b3"; prilikom prekrivanja sa drugim pojmovima prednost dajemo drugim pojmovima. |
b2 | discipline Akcije, koje su povezane sa istraživačkom delatnošću, sa sakupljanjem i širenjem znanja i koje imaju formalizovanu organizacionu strukturu (istraživački centri, univerzitetski instituti, naučne publikacije itd.). Tu spadaju nauka, humanističke i društvene nauke, medicina, tehnika i opšte primenljive discipline (npr. statistika, informacione nauke). Primeri: Paleontologija, Leksikologija, Etika, Bibliografija, Nauka o životnoj sredini, Krivično pravo. Izuzeci: Pseudodiscipline (npr. astrologija) i discipline u kojima praktične komponente jasno preovladavaju nad istraživačkim (npr. hirurgija) svrstavamo u "b1". |
b3 | procesi Akcije, koje ne uzrokuje samo jedan akter (osoba ili organizacija), već imaju neki uzrok (prirodni ili društveni). Tipični primeri su biološki procesi (npr. bolesti) ili društveni procesi (npr. kulturni pokreti). Tu spadaju različiti procesi, npr. fizički, biološki, hemijski, psihološki, zatim procesi u životnoj sredini, ekonomski, kulturni, istorijski itd. Primeri: Starenje, Tropski cikloni, Mir, Budizam, Religija i društveni problemi, Epidemije, Svetski rat (1939–1945). Izuzeci: ako je reč o akciji, koju nije prouzrokovao samo jedan akter, a u isto vreme aspekt procesa ne preovladava, svrstavamo je u "b1". |
c1 | oblici Entiteti, koji su predmetni, apstraktni ili su plod ljudske kreativnosti i imaju svoje oblike izraza (pisanog, muzičkog itd.). Tu spadaju odrednice za "žanrove" i "oblike", koje dokumente predstavljaju na stvaran način kao fizički oblik (predmetni oblik) ili na apstraktan način, kao oblik intelektualne aktivnosti (poruka oblika). Zastupljene su različite oblasti komunikacije: jezik (pisma, retoričke figure, jezici), umetnost i uprizorene aktivnosti (scenariji, portreti), književnost (književne vrste i žanrovi, narodna književnost), muzika (muzički žanrovi i dela). Primeri: Knjige, Metonimija, Slovenački jezik, Prevodi na francuski, Bajke, Simfonija. Izuzeci: Dokumente kod kojih fizički oblik nije od primarnog značaja, već su prevashodno sredstvo za postizanje nekog cilja (npr. statuti) svrstavamo u "c6". |
c2 | objekti Stvari koje možemo da dodirnemo i koje su nepokretne. Prostor mogu da zauzimaju trajno ili privremeno (npr. gradilište). Tu spadaju različite konstrukcije (npr. zgrade) i infrastruktura. Primeri: Amfiteatri, Laboratorije, Balkoni, Oltari, Noseće konstrukcije, Utvrđenja, Prokopi. |
c3 | predmeti Stvari koje možemo da dodirnemo i koje su pokretne. Tu spadaju i stvari veoma velikih dimenzija, ako su barem potencijalno pokretne. Preovladava fizički aspekt. Primeri: Talismani, Gitara, Arheološki ostaci, MAN (teretna vozila), Avioni. Izuzeci: Predmete, koji nisu pokretni, svrstavamo u "c2" (ako se svojstva jednog i drugog preklapaju, prednost dajemo objektima); fizičke nosioce informacija, kod kojih je sadržaj podataka ili poruka u prvom planu, svrstavamo u "c1". |
c4 | prostor Pojmovi iz okruženja, pokrajine, oblasti i ostali pojmovi, koji su povezani sa obimom, ali ne i sa entitetima, koji taj prostor zauzimaju. Tu spadaju i svi pojmovi povezani sa vasionom. Primeri: Bašte, Sela, Lečilišta, Države Evropske unije, Zemlja, Atmosfera, Zvezde. Izuzeci: Ako stvari trajno zauzimaju fizički prostor, koji je suštinski izmenjen usled ljudskog posezanja, a ne samo usled izmene pokrajine, svrstavamo ih u "c2". Građevinsko zemljište (npr. stambeno zemljište, urbano područje) svrstavamo u "c2", kada aspekt gradnje zaseni prostornu prirodu pojma, dakle, ako su zastupljena sa arhitektonskog i inženjerskog aspekta, a ne sa društvenog, urbanističkog ili ekološkog. |
c5 | supstanca Pojmovi, koji se odnose na supstancu (sastav, svojstva, fizičko stanje), i same supstance: hemijski elementi, hemijske i fizičke supstance te proizvodi, odnosno materijali, koji su podvrgnuti određenoj transformaciji, ali još nisu predmeti (ekstrakti, prerađeni proizvodi, poluproizvodi). Tu spadaju i proizvodi koji, uprkos transformaciji, ne gube svoju prirodu supstance (namirnice, lekovi i sl.). Primeri: Mikrostruktura, Fizička svojstva, Natrijum, Minerali, Voda, Smog, Atomi, Vitamin C, Med, Vino, Ovčje meso, Trešnje (plodovi), Antibiotici. Izuzeci: Krajnje proizvode svrstavamo u "c3"; nematerijalne proizvode ljudske aktivnosti svrstavamo u "c6" ili u "c1". |
c6 | nematerijalna sredstva Stvari, elementi, situacije i apstraktni pojmovi, koji su sredstvo kojim želimo nešto da postignemo. Predmetni sastavni delovi su sekundarni (npr. bilansi stanja, pravni akti su prevashodno računovodstveno i pravno sredstvo, a tek onda dokumenti). Tu spadaju opšte korišćena sredstva, sredstva vrednovanja i ostala sredstva povezana sa disciplinama i aktivnostima, kao što su ekonomska i pravna sredstva, filozofski pojmovi i sredstva nauke i tehnologije sa svojim konceptima, metodama i teorijama. Primeri: Novac, Dohodak, Finansijsko tržište, Odgovornost (pravo), Zakonodavstvo, Prava žena, Bit, Sholastika, Avogadrov zakon, Darvinizam, Teorija skupova. Izuzeci: Dokumente, kod kojih je u prvom planu fizički oblik i nisu prevashodno sredstvo za postizanje nekog cilja, svrstavamo u "c1". |
d1 | periodi Vremenski intervali i razdoblja u ljudskoj i zemaljskoj istoriji. Primeri: Dani, Avgust, Leto, Advent, Pubertet, Starost, Neolit, Srednji vek, 1. vek, 1980. (godina), Sveta godina (2000). |
d2 | ostali hronološki pojmovi Opšti pojmovi kod kojih je u prvom planu vremenski aspekt. Primeri: Tačnost (vreme), Kašnjenje, Radno vreme, Godišnjice, Praznici. |
Polje sadrži prioritetni oblik tematske predmetne oznake kao predmetne pristupne tačke, koja je određena u skladu sa sistemom predmetnih oznaka.
U SGC potpodele koristimo samo u uputnim zapisima.
250 ⊔⊔ aEducation yItaly 250 ⊔⊔ aConstruction industry xLaw and legislation 250 ⊔⊔ aBiology xPeriodicals *
152 ⊔⊔ bsgc 250 ⊔⊔ nb mb2 aAntropologija *
152 ⊔⊔ bsgc 250 ⊔⊔ nb mb3 aOrganska sinteza (kemija) *
152 ⊔⊔ bsgc 250 ⊔⊔ nc mc3 aTrobila *
152 ⊔⊔ bsgc 250 ⊔⊔ nb mb1 aŽelezniški promet *
152 ⊔⊔ bsgc 250 ⊔⊔ na ma2 aSupermarketi *
152 ⊔⊔ bsgc 250 ⊔⊔ nc mc6 aLinux (operacijski sistem) *
152 ⊔⊔ bsgc 250 ⊔⊔ nc mc2 aŽelezobetonske stavbe *
152 ⊔⊔ bsgc 250 ⊔⊔ nc mc4 aVelemesta