COMARC/B Formati për të dhënat bibliografike

PDFCOMARC/Bshtator2003

116 Materialet grafike

Fusha përmban të dhëna të koduara për projeksionet pamore grafike sipas standardit ISBD (NBM) (p.sh. materiale të shtypura, fotografi) dhe përdoren për katalogim në biblioteka dhe muze. Fusha përsëritet nëse regjistrimi përfshin disa lloje të materialeve grafike.

Nënfushat & përsëritshmëria

FUSHA/NËNFUSHAPËRSËRITSHMËRIA
116Materialet grafiker
aPërcaktimi specifik i materialitnr
bMateriali mbështetës parësornr
cMateriali mbështetës dytësornr
dNgjyranr
eTeknika (vizatime, piktura)r
fTeknika (printime grafike)r
gPërcaktimi funksionalnr

Treguesit

Vlerat e treguesve nuk janë të përcaktuara.

PËRSHKRIMI I NËNFUSHAVE

116a Përcaktimi specifik i materialit

Kodi tregon llojin e materialit grafik, të cilit i përket njësia.

akolazh

Vepër origjinale e krijuar nga ngjitja e materialeve të ndryshme (letër, dru, gazetë, leckë etj.) në një sipërfaqe.

bvizatim

Vepër origjinale artistike (jo material i shtypur ose pikturë) i bërë me laps, penë, shkumës ose mjet tjetër për vizatim.

cpikturë

Paraqitje artistike origjinale e krijuar nga pikturimi mbi një sipërfaqe (shih shembullin 1).

driprodhim fotomekanik

Çdo figurë e krijuar nga imitimi i një figure tjetër me anë të përdorimit të proceseve fotografike për të transferuar imazhin në një sipërfaqe shtypi. Një foto e çastit e bërë për të dokumentuar një pikturë ose një kopje Xerox të një materiali të shtypur, konsiderohet riprodhim fotomekanik. Këtu përfshihen riprodhimet artistike, kartolinat, pllakatet dhe materialet e shtypura për studim (shih shembullin 2).

efotonegativ

Pjesë filmi, pllakë qelqi ose letër në të cilën shfaqet një imazh "negativ", d.m.th. drejtpërdrejt i kundërt me një imazh "pozitiv" (fotoprint), slajd ose diapozitiva. Përdoret për të prodhuar shtyp pozitiv. Nuk përfshin fotoprintet negative, fotoprintet që janë kombinime të imazheve negative dhe pozitive, fotografi, të gjitha këto teknika të përdorura në fotoprint.

ffotoprint

Imazh pozitiv i prodhuar drejtpërdrejt ose indirekt në një sipërfaqe të ndjeshme me anë të veprimit të dritës ose energjisë tjetër rrezatuese (shih shembullin 3). Termi "fotoprint" këtu përdoret si term më i përpiktë se termi "fotografi", i cili teknikisht mund të përfshijë të dyja, si stampimin ashtu dhe negativin. Këtu hynë edhe radiografitë dhe stereografitë e patejdukshme.

hfigurë (imazh)

Shfaqje vizuale dydimensionale, që mund të shihet me sy të lirë dhe zakonisht në një bazë të patejdukshme. Kodi përdoret kur nuk mund ose nuk dëshironi të bëni përcaktim më specifik.

istampim grafik

Model ose figurë e bërë nga një pllakë e gdhendur, klishe druri, gur litografik ose mjedis tjetër. Në përgjithësi ekzistojnë katër lloje: shtyp planografik, shtyp reliev, shtyp intaglio, dhe shtyp shabllon me klishe.

kvizatim teknik

Seksion tërthor, detal, diagram, perspektivë, plan etj., i krijuar për t’u përdorur në inxhinieri ose për qëllime të tjera teknike.

zlloj tjetër i materialit grafik, jo i projektuar

Lloje të tjera të papërfshira në kodet e mësipërme. Këtu bëjnë pjesë veprat e krijuara nga kombinimi i teknikave të dorës së lirë dhe shtypit, nëse nuk mbizotëron asnjëra prej tyre. Ndonjëherë, në raste të tilla duhet vendosur nëse avtor konsiderohet vepra për fotoprint (ndonëse ajo është pikturuar mbi një imazh fotografik). Ngjyrimi me dorë konsiderohet teknikë e zbatuar në një proces shtypi (ky aspekt përfshihet në një nënfushë 116d). Këtu hynë edhe materialet grafike të prodhuara me kompjuter dhe materiale të ndryshme të dubluara (përfshirë materiale shpirtërore dhe materiale transparente).

116b Materiali mbështetës parësor

Kodi përdoret për të specifikuar llojin e materialit të përdorur si mbështetje parësore (d.m.th. mbështetësi ose baza mbi të cilën është shtypur ose zbatuar një imazh) e një materiali grafik jo të projektuar.

akanavacë (pëlhurë)
bkarton i lëmuar
ckarton/stendë për ilustrim

Shih shembullin 1.

dqelq
eprodukte sintetike (plastikë, vinil etj.)
flëkura (lëkurë, pergamenë etj.)
gtekstil (përfshirë fibra të bëra me dorë)
hmetal
iletër

Shih shembujt 2, 3.

jallçi
kkompensatë
lporcelan
mgur
ndru
unuk dihet
vmaterial i përzier
ztjetër
116c Materiali mbështetës dytësor

Kodi tregon llojin e materialit, në të cilin është vendosur materiali mbështetës parësor (shih shembullin 3).

Ky kod vendoset vetëm kur materiali mbështetës dytësor (korniza, kartoni nën fotografi, bazamenti etj.) ka rëndësi historike, informative, estetike ose arkivore. Përdoren kodet e njëjta sikurse për materialin mbështetës parësor (nënfusha 116b), ndërsa kodi shtesë është:

ynuk ka material mbështetës dytësor
116d Ngjyra

Kodi tregon ngjyrën e njësisë grafike jo të projektuar.

anjë ngjyrë, monokrome

Njësia është shtypur ose realizuar me një ngjyrë. Kodi përdoret veprat artistike njëngjyrëshe. Ai nuk përdoret për materialet fotografike.

bbardhë e zi

Njësia është shtypur ose realizuar në bardhë e zi (shih shembullin 3).

cshumë ngjyra

Njësia është shtypur ose realizuar në më shumë se një ngjyrë (shih shembujt 1, 2).

dngjyrosur me dorë

Njësia, e prodhuar me anë të një procesi shtypi ose fotografik, është ngjyrosur me dorë.

unuk dihet
vtë përziera
ztjetër

Njësia ka karakteristika të ngjyrave të tjera nga ato të specifikuara më sipër, p.sh. me hije, me nuanca etj.).

116e Teknika (vizatime, piktura)

Kodi tregon teknikën në të cilën është realizuar vizatimi ose piktura.

aalaps
ablaps grafit
aclaps me ngjyra
adbojë kine
aebojë kine lavierung
afthëngjill
agshkumës
ahshkumës i zi
aishkumës i kuq
ajngjyrë uji

Shih shembullin 1.

aktempera
alngjyrë uji opake
ampastel
anvaj
bapenë me majë shajaku
bbngjyrë për dru, qelq
bcshkumës
bde zezë sepie
bengjyrë shkrimi
bfkazeinë
bgngjyrë ari
bhdjegie e ngjyrave (enkaustik)
bingjyrë akrilike
bjkolazh
bklaps argjendi (silver point)
blair brush (spërkatje)
uunuk dihet
vve përzier
zztjetër
116f Teknika (printime grafike)

Kodi tregon teknikën e realizimit të printimeve grafike (stampimet).

baklishe në dru
bbklishe në dru bardhë e zi ('chiaroscuro')
bcklishe në dru me vija të bardha
bdkamaiu
beheliogravurë
bfkromolitografi
bgklishe në linoleum
bhgdhendje me mjete kimike
bilitografi
bjfotolitografi
bkzinkografi
blalgrafi
bmakuatint
bnreservage (sugar aquatint)
cavernis-mou

Lloj i gdhendjes me mjete kimike, "llak i butë".

cbgdhendje
ccgdhendje me pastel
cdgdhendje me daltë
cegdhendje e thatë (gjilpërë e thatë)
cfgjysëmton (mezzotint)
cgmonotip
chserigrafi
cigdhendje në çelik
cjgrafikë me kompjuter
ckfotokopjim
uunuk dihet
vve përzier
zztjetër
116g Përcaktimi funksional

Kodi përdoret për të përshkruar formën funksionale të njësisë.

aavizatim arkitekturor

Përshkrim grafik (skicë) i hapësirave, ndërtesave, instalimeve, mobilerive, pajisjeve, dekorimeve etj., i përgatitur nga një arkitekt.

abkapak, mbështjellës

Kapak që formon lidhjen ose mbështjelljen e jashtme të një njësie, p.sh. kapakët e trashë ose të hollë të një libri, kutitë e regjistrimeve etj. Mbështjellëset mund të jenë të ndara ose të ngjitura me njësinë.

acetiketë

Njoftim ose skicë në letër me ngjitës për t’u fiksuar në një sipërfaqe. Këtu përfshihen edhe etiketat e identifikimit të pronarëve të librave; zakonisht përdoren për t’u ngjitur brenda librit.

adpllakat

Njoftim i ilustruar në një ose disa fletë, i krijuar për afishim, zakonisht në vende publike, për të tërhequr vëmendjen për një ngjarje, veprimtari, çështje, mallra ose shërbime (shih shembullin 2). Këtu përfshihen edhe pllakatet krejtësisht zbukuruese (posterat) të krijuara pas vitit 1960.

aekartolinë

Karton me fotografi në njërën anë, në të cilën mund të shkruhet ose shtypet një mesazh për t’u postuar pa përdorur zarf.

afkartolinë uruese

Kartolinë e dërguar ose e marrë në raste të veçanta; zakonisht sjell mesazhe mirësie.

aggrafik

Fletë jo e tejdukshme që shfaq informacion në formë grafike ose tabele, p.sh. grafik muri.

ahletra për lojë

Komplet i letrave me simbole ose figura, që përdoren për të lojra të ndryshme ose për të parashikuar fatin. Simbolet e tyre mund të jenë standarde ose të krijuara në mënyrë të veçantë.

aifletë për mësim

Karton ose material tjetër jo i tejdukshëm që ka fjalë, numra ose figura dhe është krijuar për ekspozim të shpejtë.

ajephemera

Material, zakonisht i shtypur në letër, për përdorim të çastit dhe më pas shpesh hidhet. Këtu përfshihen edhe njësi të përditshme që mendohet të ruhen për disa kohë.

uunuk dihet
vve përzier
zztjetër

SHEMBUJ

  1. *

    116⊔⊔ac bc dc eaj gzz
    (Ngjyrë uji, pikturuar në karton.)
  2. *

    116⊔⊔ad bi dc gad
    (Pllakat me ngjyrë për Kampionatin Botëror të Skijimit.)
  3. *

    116⊔⊔af bi ci db
    (Fotografi portret bardhë e zi.)